وبلاگ
رویکرد ITIL 4 به تدوین طرح های تحول دیجیتال
در رویکردهای سنتی تدوین استراتژیهای کسبوکار، استراتژیها بهصورت یکباره تهیه می‌شدند به این معنا که در یک بازه زمانی مشخص، تیمی از خبرگان و مدیران ارشد سازمان با همکاری مشاوران در یک کمیته جمع می‌شدند و سپس این کمیته استراتژی مدونی برای یک افق زمانی سه تا پنج سال تدوین میکرد و سازمان هم تلاش می‌نمود در طول سه تا پنج سال آینده کاملا براساس آن استراتژی حرکت کند.
زمانی که آن سازمان به انتهای بازه زمانی استراتژی تدوین شده نزدیک میشد، مجددا اعضای کمیته دور هم جمع شده و برنامهریزی و بازنگری برای تدوین یک استراتژی جدید را آغاز میکردند.
پس از مدتی بحث کلیدی با عنوان بهروزرسانی و بازنگری استراتژیها مطرح شد.
علت ریشهای این مسئله این بود که عوامل محیطی و متغیرهای موجود در صنعت سبب میشد که نیاز به تغییر در استراتژی پیش از رسیدن به زمان پایان استراتژی به یک امر ضروری تبدیل شود.
به همین علت رویکردهای مختلف مدیریت استراتژیک بر این مسئله تاکید نمودند که هر سازمان میبایست یک مدل مناسب برای بهروزرسانی استراتژیهای خود در طول زمان داشته باشد.
این مسئله بهخصوص برای صنایعی که دارای تغییرات فراوان در طول زمان بودند اهمیت بیشتری مییافت.
صنایعی مانند مخابرات، رسانه و فناوری، صنعت مالی، بانکی و بیمه و صنعت خردهفروشی از جمله صنایعی بودند که به علت تغییرات فراوان در طول زمان برای آنها مشکل بود که استراتژی با بازه زمانی سه تا پنج ساله داشته باشند و در طول آن زمان هیچ تغییری در استراتژی خود به انجام نرسانند.
با بروز پدیده تحول دیجیتال اهمیت بهروزرسانی استراتژی بسیار پررنگتر شد بهخاطر اینکه هر روز در دنیای دیجیتال قابلیتها، فرصتها و البته تهدیدهای جدیدی برای شرکتها و صنایع مختلف روی میدهد.
این مسئله مخصوصا برای سازمانهایی که در مرکز گرداب دیجیتال قرار داشتند بسیار مهمتر بود.
تصویر ذیل گرداب دیجیتال را نشان میدهد که در آن میزان تاثیرپذیری صنایع مختلف از تحول دیجیتال نشان داده شده است
صنایعی که در مرکز گرداب دیجیتال قرار دارند بیش از سایر صنایع در معرض فرصتها و تهدیدهای دنیای دیجیتال قرار میگیرند بنابراین تنها تدوین یکباره استراتژی دیجیتال برای آنها کافی نمیباشد بلکه این سازمانها میبایست رویکردی ساخت‌یافته و موثر در بهروزرسانی استراتژی تحول دیجیتال در طول زمان داشته باشند.
در همین راستا ITIL4 رویکردی کاملا تکراری و تکاملی در تدوین طرحهای تحول دیجیتال دارد.
تصویر ذیل نگاه ITIL4 به تدوین طرحهای تحول دیجیتال را نمایش میدهد
همانطور که میبینید رویکرد ITIL4 به تدوین طرحهای تحول دیجیتال کاملا مبتنی بر چرخه بهبود مداوم ITIL4 میباشد.
به این معنا که طرح تحول دیجیتال میبایست در طول زمان و به ازای اتفاقاتی که در محیط داخلی و خارجی هر شرکت یا سازمانی میافتد، بهروزرسانی شود.
ITIL4 تدوین و بهروزرسانی طرحهای تحول دیجیتال را در هفت گام اساسی به صورت ذیل تبیین میکند:
گام اول: ? What is the vision
در این گام عملا سازمان میبایست در راستای اهداف و چشمانداز کسبوکاری و همچنین ماموریتهای سازمان، چشمانداز دیجیتال خود را مبتنی بر استانداردهایی که در صنعت وجود دارد تهیه نماید. بنابراین نکته کلیدی این است که چشمانداز دیجیتال سازمان، میبایست کاملا مبتنی بر چشمانداز و اهداف کسبوکاری سازمان باشد.
گام دوم: ? Where are we now
در گام دوم سازمان میبایست به نگاه دقیقی از وضعیت موجود خود برسد. این ارزیابی میبایست دو حوزه کلیدی ذیل را شامل شود:
- ارزیابی قابلیتهای دیجیتال
- ارزیابی بلوغ دیجیتال محصولات و خدمات سازمان
ITIL4 در این بخش رویکردی دقیق و کامل به نحوه ارزیابی وضع موجود سازمانهای مختلف از نگاه دیجیتال دارد.
گام سوم: ? Where do we want to be
با توجه به اینکه در گام اول چشمانداز دیجیتال تدوین شده است و چشمانداز اصولا سندی کلی است که مقصد نهایی و مسیر دستیابی به آن را بهصورت کیفی بیان میکند، میبایست در گام سوم بعد از اینکه مشخص شد مقصد انتهایی در کجا قرار دارد و سازمان در حال حاضر در چه بلوغی قرار دارد، مسیر نهایی بهصورت دقیقتر و بهصورت کمی با استفاده از شاخصهایی کاملا دقیق و قابل اندازهگیری مشخص شود.
ITIL4 در این بخش بهصورت کامل روشهای تبیین و تشریح شاخصهای اندازهگیری را در طرحهای تحول دیجیتال بیان میکند.
گام چهارم: ? How do we get there
در گام بعدی ITIL4 به نکته بسیار مهمی اشاره میکند و آن هم این است که سازمانها میتوانند رویکردهای مختلفی در راستای رسیدن به استراتژیها و اهداف خود داشته باشند.
بنابراین در گام چهارم ITIL4 تشریح مینماید که چه رویکردهایی در دنیای دیجیتال جهت حرکت از وضع موجود به وضع بهینه وجود دارد و چرا میبایست سازمانها با نگاهی کاملا هوشمندانه یکی از این مسیرها را برگزینند.
گام پنجم: Take action
پس از تبیین چشمانداز و نقشه راه، وضع موجود، هدفهای دردسترس و روش رسیدن به اهداف، سازمان میبایست اقدام به حرکت به سمت مسیر بهینه خود نمایند.
در اینجا ITIL4 با رویکردی کاملا اجرایی به بررسی نحوه اجرای صحیح طرحهای تحول دیجیتال میپردازد.
گام ششم: ? Did we get there
این نکته بسیار کلیدی است که سازمانها پس از تدوین طرحهای تحول دیجیتال و حرکت برای تحول، بهصورت مداوم به اندازهگیری این مسئله بپردازند که آیا در مسیر درست حرکت میکنند و یا خیر. در اینجا ITIL4 تبیین میکند که چگونه سازمانها میبایست در سه حوزه کلیدی
- Relevance
- Progress
- Compliance
بررسی کنند که آیا در مسیر درست تحول دیجیتال قرار دارند یا خیر.
گام هفتم: Keep the momentum going
گام بسیار کلیدی در طرح تحول، چگونگی قرار دادن روحیه و توان و انرژی تحول در طول زمان در یک سازمان میباشد.
اینکه سازمان چگونه میبایست تنها در یک بازه زمانی کوتاه به تحول نیاندیشد، بلکه برنامه تحول خود را به عنوان یک برنامه دائمی در ذهن افراد و در فرهنگ سازمانی خود جای دهد.
بنابراین ITIL4 در گام هفتم بیان میکند که چگونه سازمانها میبایست حرکت در جهت تحول را به دو صورت کوتاه مدت و بلندمدت ادامه دهند.
و در نهایت همانگونه که در تصویر نیز مشخص است ITIL4 تاکید مینماید که این هفت گام بهصورت مداوم در طول زمان باید تکرار شوند و نباید سازمان تنها در یک گام اقدام به طرح تحول دیجیتال بنماید و آن را در کتابخانه ذخیره نماید بلکه این گامها بهصورت مداوم نیاز به برنامهریزی و اجرایی شدن دارند.
