بررسی تحولات ITIL و انتشار ITIL 4

1950s – پیدایش LEAN

پس از جنگ جهانی دوم شرکت ژاپنی تویوتا به منظور خروج از چالش‌های و بحران‌هایی همچون کمبود منابع مالی اقدام به ایجاد سیستم تولید تویوتا (TOYOTA Production System) در دهه 1950 نمود. این سیستم که مفاهیم اولیه آن از دهه‌های قبل‌تر در تویوتا بنا نهاده شده بود بر پایه چهار اصل توسعه پیدا کرد.
بر همین اساس تفکری با عنوان تفکر ناب (Lean) توسط شرکت تویوتا ایجاد شد. تفکری که در آن اثربخشی هریک از گام‌ها در فرایند تولید محصولات و در نتیجه ارائه محصولات دارایِ ارزش مدنظر می‌باشد.

1989 – انتشار اولین نسخه ITIL

اولین نسخه از ITIL با عنوان GITIM(Government Information Technology Infrastructure Management) در اواخر دهه 1980 میلادی توسط Central Computer and Telecommunications Agency در دولت بریتانیا ارائه گردید. این نسخه که کتاب‌های مستقل و مجزا از هم بودند؛ تجارب دولت بریتانیا در حوزه ارائه و پشتیبانی خدمات فناوری اطلاعات را شامل می‌شد که به عنوان یک بِه‌روش در اختیار عموم قرار گرفت.

2001 – انتشار ITIL V2

در ابتدای قرن بیست و یکم Central Computer and Telecommunications Agency به OGC یا همان Office of Government Commerce تغییر نام داد. در همین زمان OGC با یکپارچه نمودن کتب مستقل و مجزا اقدام به ارائه نسخه‌ای جدیدی از بِه‌روش مدیریت خدمات فناوری اطلاعات با تمرکز بر Service Delivery و Service Support نمود و عنوان ITIL V2 (Information Technology Infrastructure Library) را برای آن برگزید.

2001 – انتشار Agile Manifesto

در همان ابتدای قرن بیست و یکم و همزمان با انتشار ITIL V2، گروهی از توسعه‌دهندگان حوزه نرم افزار با عنوان The Agile Alliance اقدام به انتشار Agile Manifesto برای اولین بار نمودند. در آن زمان هیچگونه ارتباطی میان ITIL و Agile وجود نداشته.

2007 – انتشار ITIL V3

در سال 2007 باتوسعه دامنه تمرکز ITIL از حوزه Delivery & Support به Service Lifecycle، نسخه جدید از ITIL با عنوان ITIL V3 ارائه شد. در این نسخه علاوه بر مفاهیم Deliver & Support حوزه‌های Service Strategy، Service Design، Service Transition و Continual Service Improvement نیز به ITIL اضافه گردید تا بر این اساس کل چرخه حیات خدمات فناوری اطلاعات را پوشش دهد.

2010 – پیدایش فناوری Cloud Computing

حدود سال 2010 فناوری و تکنولوژی جدیدی به‌نام Cloud computing در دنیا مطرح شد. پیدایش این فناوری سبب گردید تا باتوجه به تقاضا و نیازمندی مشتریان خدمات زیرساختی همچون دسترسی به منابع فناوری اطلاعات با انعطاف‌پذیری بالاتر و به‌صرفه‌تر در بستر اینترنت در اختیار ایشان قرار گیرد.

2011 – ارائه ITIL V3 Edition 2011

از حدود سال 2008 به بعد نیازمندی جدیدی در دنیا با موضوع همسویی میان فناوری اطلاعات و کسب و کار مطرح گردید. براساس این نیازمندی فناوری اطلاعات تبدیل به یکی از بازیگران اصلی در جهت تحقق نیازمندی‌های کسب و کار محسوب می‌گردید. ITIL به عنوان پرکاربردترین بِه‌روش مدیریت خدمات فناوری اطلاعات به منظور پاسخ به این نیاز و تأمین انتظارات مشتریان و سازمان‌های مختلف اقدام به ارائه Edition جدید با تمرکز بر همسویی میان فناوری اطلاعات و کسب و کار نمود. ITIL در این Edition ضمن افزودن تعدادی فرایند جدید به نسخه ITIL V3 برخی فرایندها را نیز به‌روزرسانی نمود.

2012 – پیدایش مدیریت تجربه مشتریان

مدیریت تجربه مشتریان به معنای نظام درک مشتریان به‌واسطه ایجاد تعاملات عملکردی و عاطفی با ایشان در راستای بهبود میزان رضایتمندی و افزایش وفاداری مشتریان می‌باشد. اگرچه مفاهیم مرتبط با تجربه مشتریان از دهه‌های پیشین همواره مطرح بوده است اما تعریفی که امروزه از مدیریت تجربه مشتریان وجود دارد در سال 2012 برای اولین بار تبیین شد. در آن سال‌ها هیچگونه ارتباطی میان مدیریت تجربه مشتریان با ITIL وجود نداشت.

2014 – ظهور DevOps

یکی از تحولات قابل توجه حوزه فناوری اطلاعات در سال‌های اخیر بدون شک DevOps می‌باشد. ایده اولیه DevOps در سال‌های 2007 و 2008 مطرح گردید اما سال 2014 به صورت رسمی پا به عرصه ظهور گذاشت. DevOps با تمرکز بر تغییر فرهنگ سازمان (Culture Shift) در روش‌های اجرای کارها همچون از بین بردن سیلوها و با استفاده از ابزار و تکنولوژی‌های حوزه فناوری اطلاعات به صورت بهینه؛ به دنبال سرعت بخشیدن در توسعه نرم‌افزار و ارائه محصولات مطابق با نیازمندی‌های مشتریان می‌باشد.
DevOps شامل توسعه مداوم، تست مداوم، ادغام و یکپارچه‌سازی مداوم، استقرار و نظارت می‌باشد.

DEVOPS چیست؟ و مهندس DEVOPS به چه کسی گفته می‌شود؟

2015 – عصر تحول دیجیتال

در یک دهه اخیر و به‌خصوص از سال 2015، باتوجه به تحولات گسترده در دنیای دیجیتال، عصر جدیدی از اکوسیستم کسب و کاری به دنیا معرفی شده است. عصری که همراستا با الزامات انقلاب صنعتی نسل 4 ایجاد شده است و در آن فناوری‌های نوظهور همچون AI، Machine Learning، Blockchain و … نقشی کلیدی دارند. بدون شک سازمان‌ها برای بقای کسب و کار خود در اکوسیستم جدید و پاسخ به نیازهای جدید مشتریان ناگزیر به پیروی از این تغییرات و حرکت در مسیر تحول دیجیتال می‌باشند.

2019 – معرفی ITIL 4

و اما در سال 2019 تحولی عظیم در حوزه فناوری اطلاعات به وقوع پیوست. نسخه جدید ITIL با عنوان ITIL 4 و با شعار هوشمندانه The Future is Built on ITIL توسط شرکت Axelos معرفی گردید. (مالکیت ITIL به منظور تولید محتوا، انتشار، برگزاری آزمون و صدور گواهینامه از سال 2013 در اختیار شرکت Axelos قرار گرفته است.)
ITIL با تمرکز بر سیستم ارزش خدمات و همراستا با موج جدید نیازمندی‌ها و انتظارات مشتریان در عصر دیجیتال، فناوری‌های نوظهور، الزامات انقلاب صنعتی نسل 4 و ایجاد تغییر در فرهنگ سازمانی؛ نسخه ITIL 4 ارائه نمود.

برگزاری دوره ITIL4 Foundation در دیجی وایز آکادمی

در پُست‌های بعدی، مشخصه‌های کلیدی ITIL 4 را با یکدیگر مورد بررسی قرار خواهیم داد.