وبلاگ
اختلال دیجیتال چیست ؟
یکی از عباراتی که در دنیای امروز بسیار شنیده میشود Digital disruption یا اختلال دیجیتال می‌باشد. البته واقعا ترجمه اختلال دیجیتال برای عبارت Digital disruption عبارت صحیح و دقیقی نیست.
Digital disruption به معنای یک تغییر و تحول بنیادین در عملکرد، محصولات، زیرساخت و یا کسبوکار شرکتها و سازمانها به علت استفاده از یک فناوری دیجیتالی مرتبط با انقلاب صنعتی چهارم مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و … می‌باشد.
نکته کلیدی در این میان این است که این تحول بنیادین میتواند جنبه مثبت و یا منفی داشته باشد. به همین علت است که شاید کلمه اختلال، کلمهای که در ادبیات فارسی بار منفی دارد عبارت چندان دقیقی برای Digital disruption نباشد.
اختلال دیجیتال زمانی روی میدهد که یک Digital technology یا فناوری دیجیتال سبب تغییر بنیادین در یکی از ابعاد داخلی یا خارجی سازمانها و یا محیط اطراف آنها شود.
سازمانهای موفق در این شرایط سازمانهایی هستند که با یک استراتژی مشخص و موثر به مناسبترین شکل ممکن در مقابل اختلالات دیجیتال عکسالعمل نشان میدهند. این سازمانها تلاش میکنند نه تنها این اختلال دیجیتال سبب ایجاد مشکل در کسبوکار و عملیات آنها نشود بلکه سبب ایجاد بهبود قابل توجه در سازمان آنها گردد.
این تغییرات بنیادین در عملیات و کسبوکار شرکتها و سازمانها میتواند با تغییرات به وجود آمده توسط عوامل داخلی و یا خارجی ایجاد شود.
از نگاه ITIL4 اختلال دیجیتال میتواند در سه سطح مختلف وجود داشته باشد.
تصویر ذیل این سه سطح را که شامل:
- سطح اکوسیستم
- سطح صنعت و یا بازار
- سطح سازمان
میشود نمایش میدهد:
در هر کدام از سطوح ذکر شده اختلال دیجیتال میتواند سبب تاثیر قابل توجه در دو حوزه تعالی عملیاتی سازمانها و یا توسعه کسبوکار و بازار شود.
اختلال در سطح اکوسیستم
اختلال در سطح اکوسیستم زمانی اتفاق میافتد که یک فناوری دیجیتال تغییری بنیادین در چندین صنعت و یا بازار ایجاد نماید. بهطور مثال فناوری Cloud تنها سبب تغییر در یک صنعت خاص و یا در یک گروه از مشتریان نشد بلکه این فناوری نوین سبب تغییرات شگرفی در اکثریت صنایع و بازارهای مختلف گردید.
اختلال در سطح صنعت و یا بازار
اختلال در سطح صنعت زمانی اتفاق میافتد که یک فناوری جدید سبب تغییری بنیادین در یک صنعت مشخص مانند صنعت بانکداری، صنعت خردهفروشی، صنعت مخابرات و… میگردد.
اختلال دیجیتال در سطح بازار زمانی روی میدهد که یک فناوری دیجیتال تغییراتی در سطح یک بازار مشخص یا بخشی از بازار ایجاد کند. بهطور مثال زمانی که یک فناوری نوین استفاده میشود تا بتوان محصولات آرایشی و بهداشتی را به شکل کاملا متفاوتی به مشتریان مرتبط ارائه نمود.
اختلال در سطح سازمان
اکثریت سازمانها با توجه به ذات خود اختلالگر نیستند بلکه آنها تلاش میکنند تا در مقابل اختلالات ایستادگی کرده و بهترین استفاده را از این اختلالات انجام دهند.
اما زمانی که یک سازمان از یک فناوری استفاده میکند تا فرایندهای سازمانی و کسبوکار سازمانی خود را به بهترین شکل انجام دهد عملا یک اختلال در سطح سازمان روی داده است.
نکته مهم این است که سازمانها باید انتخاب نمایند که آیا میخواهند در صنعت و یا بازار خود یک عامل اختلالگر باشند و یا میخواهند این توانمندی را داشته باشند تا به شکل موثری به اختلالات پاسخ دهند.
ITIL4 به بهترین شکل ممکن انواع رویکردها در ایجاد اختلالات را نشان میدهد.
همانطور که در تصویر ذیل مشخص است یک اختلال میتواند در سطح یک اکوسیستم ایجاد شود و تغییر در آن اکوسیستم سبب تغییرات قابل توجهی در صنایع، بازارها و همچنین سازمانهای مختلف شود.
از سوی دیگر رویکرد دیگر در ایجاد اختلال میتواند این باشد که یک سازمان چنان استفاده خلاقانهای از فناوری انجام دهد که پس از بروز نتایج آن در آن سازمان خاص سبب ایجاد تغییر در بازارهای مرتبط یا صنعت مرتبط با آن سازمان شود و در نهایت در صورت موفقیت آن در سطح یک صنعت و یا یک بازار بتواند حتی تغییراتی را در سطح اکوسیستمی ایجاد نماید.
بنابراین نکته مهم در تحول دیجیتال این است که سازمانها استراتژی مشخصی در استفاده از فناوریهای نوین دیجیتالی داشته باشند و بتوانند به درستی تصمیم بگیرند که آیا میخواهند شرکتی باشند که سبب اختلال در بازار میشود و یا میخواهند استراتژی موثری در پاسخگویی به اختلالات دیجیتال داشته باشند.
