وبلاگ
رویکرد BIAN در تعریف و طراحی قابلیت های کسب و کار
در قسمت‌های قبلی دیدیم که BIAN برای این‌که بتواند مدل و چارچوبی استاندارد برای صنعت مالی و بانکی تدوین کند، رویکرد قابلیت‌محور را به جای رویکرد فرایندمحور، مد نظر قرار داد. همچنین پایه‌های اصلی استاندارد خود را روی معماری سرویس‌گرا بنا کرد.
حال این سوال پیش می‌آید که آیا دیدگاه قابلیت محور جایگزین دیدگاه فرایند محور می‌شود؟
برای پاسخ به این سوال باید بدانیم که این دو دیدگاه برای اداره هر سازمانی لازم هستند و در واقع مکمل یکدیگر هستند. دیدگاه قابلیت‌محور استاتیک و استاندارد است و دیدگاه فرایندمحور داینامیک و بر اساس ویژگی‌های رفتاری.
دیدگاه قابلیت‌محور مواد لازم برای داشتن انواع فرایندها را مهیا می‌کند. به عنوان مثال اجزای نقشه شهر مانند جانمایی ساختمان‌ها، فضای سبز، خیابان و کوچه‌ها، مواد لازم برای طراحی مسیرهایی از یک نقطه به نقطه دیگر هستند که این مسیرها همان فرایندها هستند.
با در نظر گرفتن موارد فوق، رویکرد BIAN در طراحی را می‌توان به شکل زیر خلاصه کرد:
- طراحی قابلیت‌های مجزا و اساسی در قالب دامنه‌های سرویس
- بررسی تعریف ارائه شده برای دامنه‌های سرویس در کارگروه‌ها و انطباق آنها با محیط واقعی کسب و کار
- تعریف مسیر مشخص برای بکارگیری استاندارد BIAN در عمل
بخش اول و بسیار مهم این رویکرد، یعنی طراحی قابلیت‌های مجزا و اساسی، قلب استاندارد BIAN را تشکیل می‌دهد. BIAN نام دامنه سرویس را برای این قابلیت‌ها انتخاب کرده است که مهم‌ترین ویژگی‌های آن عبارتند از:
- دامنه‌های سرویس کوچک‌ترین بلوک‌های سازنده کسب و کار سازمان هستند.
- هر دامنه سرویس برای تعریف یک قابلیت کسب و کاری به صورت یکتا تعریف شده است.
- عملیات دامنه‌های سرویس با یکدیگر همپوشانی ندارد.
- مجموعه دامنه‌های سرویس جامعیت لازم را برای مدل‌سازی سازمان دارند.
- هر دامنه سرویس، چرخه عمر خود را به صورت کامل مدیریت می‌کند.
همانطور که مشاهده می‌شود، برای ساختن دامنه‌های سرویس از اصول معماری سرویس‌گرا استفاده شده است.
برگزاری دوره آنلاین BIAN Foundation در دیجی وایز آکادمی
هر دامنه سرویس از ترکیب عملکرد روی یک نوع دارایی (که میتواند ملموس یا ناملموس باشد) ساخته می‌شود.
به عنوان مثال اگر محصول (Product) را به عنوان یک دارایی و طراحی(Design) را به عنوان یک عملکرد بشناسیم، دامنه سرویسی با نام Product Design خواهیم داشت که وظیفه آن کنترل چرخه عمر مفهوم طراحی محصول است. ارتباط دامنه‌های سرویس با یکدیگر صرفا از طریق ارائه سرویس برقرار می‌شود و هیچ‌یک از دامنه‌های سرویس به صورت مستقیم به داده‌های تحت کنترل سایر دامنه‌های سرویس دسترسی ندارد.
نمایی مفهومی از دامنه سرویس BIAN به شکل زیر است:
هدف BIAN از تعریف دامنه‌های سرویس، ایجاد بلوک‌های سازنده کسب و کار برای یک بانک یا شرکت فعال در صنعت مالی و بانکی است. بانک با شناخت این دامنه‌های سرویس، تصویر روشنی از کسب و کار فعلی و آتی خود به دست می‌آوردو با استفاده و ترکیب این دامنه‌های سرویس میتواند خدمات مختلفی را طی فرایندهای متنوع تعریف کند.
BIAN در آخرین نسخه خود بیش از 310 دامنه سرویس تعریف کرده است. این دامنه‌های سرویس را می‌توان در ساختارهای مختلف نمایش داد، مانند جانمایی در ساختار سازمانی،خطوط کسب و کاری، کارکردها و … که BIAN با توجه به هدف خود که ارائه بلوک‌های سازنده کسب و کار بوده است، این تقسیم‌بندی را بر اساس کارکرد دامنه¬های سرویس انجام داده است.
در نهایت BIAN با دسته‌بندی دامنه‌های سرویس از نظر کارکردی، نمایی به نام Service Landscape را ایجاد کرد که تمامی دامنه‌های سرویس را نمایش می‌دهد. BIAN در اسناد خود از این نما با عنوان جدول مندلیف صنعت بانکی یاد می‌کند.
در قسمت بعدی مقاله به شرحی در مورد نحوه تعریف دامنه‌های سرویس و ایجاد ارتباط بین آنها از طریق سناریوهای کسب و کار می‌پردازیم.
